Арван хангал догшин сахиусын нэг, эх сахиус Балданлхамын тvvх домог, дvрслэл нэн сонирхолтой. Балданлхам нь олон амьтныг зовоосон мамын /шулам/ дvрээр хувилан шулмасыг устгаж єнє удаан олон тvмэнд туслаж байгаа билээ.Балданлхамын тvvх домгоос vзэхэд, Лхам нь Энэтхэгийн урд оршдог Цейлон буюу Шри Ланкаас гаралтай бєгєєд хааны хатан байсан vеэсээ л бурхан шашныг хамгаалах vйлсээ эхэлжээ. Хаан эзэн номын эсрэг байсан тул хайрт хvvгийнхээ арьсыг амьдаар нь євчин, гавалаас нь цусыг нь ууж, махыг нь идэж догшин мамын дvрд хувилсан гэж домогт єгvvлсэн байдаг. Хvvгийнхээ арьсыг эмээлийн доор, гєлмийн оронд дэвсэн, ертєнцийг хоромхон зуур эргэн чаддаг юунд ч гvйцэгдэхгvй луус хєлєглєн унаж умард зvгийг зорьсон гэнэ. Хаан нум сумаа аван араас нь давхиж харвасан боловч луусын хондлойг онов гэнэ.
Лхам сумыг сугалан авснаар луусын энэ шарх хорин дєрвєн улс орныг нэгэн зэрэг харж чадах нvд болон хувирч шашны эсрэг хэн бvхнийг би устгах болно хэмээн тангараг тавьсан гэдэг. Балданлхам нь баруун мутартаа бэрээ шийдэм барьж шашны эсрэг боссон дайсны толгойг цохиж, зvvн мутартаа цустай гавал барин дайсныхаа цусыг гавлаас нь уухыг бэлгэднэ. Очир толгойтой тэрхvv шийдмийг хатан байх vед нь ертєнцийн аюул гамшгийг устгахын тулд Махадэва тэнгэр тvvнд барьсан гэдэг. Эсvрва тэнгэрээс Лхамд тогосны єдєн шvхэр єргєсєн нь гараг сааны аюулаас хамгаалахыг бэлгэдсэн ажээ. Вишнv тэнгэр тvvнд нар сарыг бэлэглэсний нарыг нь хvйсэн дээрээ, сарыг нь орой дээрээ оршуулжээ. Урд бvvргэнд нь байгаа шоог Лхам vйл хэргээ бvтээхийн тулд мэргэ тєлгє буулгахад хэрэглэдэг бєгєєд ихэнх тохиолдолд хоёр, зарим нэг дvрслэлд гурван шоо байгаагаар дvрсэлсэн харагддаг. Лхамын баруун чихэнд Вэшэрмаа Намсрайн бэлэглэсэн арслан, зvvн чихэнд нь Лусын их хаан Гаву бэлэглэсэн могойн чимэг болон луусын хазаар, олом бvгдийг нь ороосон могойг ч мєн лусын их хаан бэлэглэсэн ажээ. Лхам барсын нойтон арьсаар хийсэн хормогчоо хоёр могойгоор хослуулан бvсэлсэн харагдана. Лхамын гол хоёр дагалдагч тvvний хоёр талд vзэгдэх нь заан (заримдаа матар) толгойтой Махаравактра арслан толгойтой Симхавактра нар аж. Лхамын дєрвєн талд улирлыг бэлгэдсэн эм тэнгэрvvд байгаа нь: хаврыг шар луус унасан хар єнгєтэй Васанта Дэви, зуныг хєх сарлаг унасан улаан єнгєтэй Варша Дэви, намрыг цагаан буга унасан шар єнгєтэй Шарад Дэви улаан тэмээн дээр хєх єнгєтэй Хеманта Дэви євлийн улирлыг тус тус бэлгэдэн илэрхийлэхээс гадна Балданлхамын юунд ч баригдахгvй салхинаас хурдан давхин шашнаа хамгаалах vйлс нь мєнхийн юм гэсэн санааг давхар илэрхийлж байдаг.Мамын эзэн Лхам нь євчний далайгаас мангасын арьсаар тулам хийж урд бvvргэндээ зvvж явдаг ба дайсныг дарах vед тvvнийгээ тавин устгадаг гэдэг. Тиймээс цагаан сарын битvvний шєнє сvм хийдvvдэд сvсэгтэн олон тvмний євчин зовлон, гай барцадыг арилгахын тулд урьдаар Лхамыг тахиж, дараа нь мам шулмыг устгах гvрэм хийж, Лхамын ном Цэдэр хурдаг байна. Мєн Лхам эргэхийг айл болгон хvлээн гадаа цонх, тагтан дээрээ Лхамын луусыг ундаалах ус тавин бэлтгэсэнээр шинэ оноо євчєн зовлон, гай барцадгvй угтахыг бэлгэддэг ажээ.
No comments:
Post a Comment